Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζονται όλο και περισσότερες μελέτες που εξετάζουν πιο παραδοσιακές μορφές άσκησης και μετράνε τη γνωστική τους επίδραση στον εγκέφαλο όσον αφορά τη γήρανση, τις αρρώστιες που σχετίζονται με τον εγκέφαλο (νόσος Αλτσχάιμερ, άνοια) και την επίδραση που έχουν στην λήψη αποφάσεων στην καθημερινότητά μας. Η τελευταία επιστημονική έρευνα, για παράδειγμα, δείχνει ότι η άσκηση μπορεί να αναβάλλει την έναρξη της άνοιας έως και 15 χρόνια.
Ωστόσο, δεν είναι όμως μόνο οι ηλικιωμένοι, των οποίων ο εγκέφαλος ωφελείται από την άσκηση. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Columbia πραγματοποίησαν μια μελέτη που περιελάμβανε 132 ενήλικες ηλικίας 20 έως 67 ετών.
Διαπίστωσαν λοιπόν, ότι «η αερόβια άσκηση αυξάνει την εκτελεστική λειτουργία: γνωστικές διαδικασίες σημαντικές για τη συλλογιστική, το σχεδιασμό και την επίλυση προβλημάτων ακόμη και σε ενήλικες ηλικίας 20 ετών αν και το αποτέλεσμα ήταν πιο έντονο στις μεγαλύτερες ηλικίες. Ανακάλυψαν επίσης ότι η σωματική άσκηση, δεν ενισχύει μόνο τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία λόγω της βελτιωμένης οξυγόνωσης και της ροής του αίματος στον εγκέφαλο αλλά βελτιώνει επίσης, με την πάροδο του χρόνου, τηνη επεξεργασία της σημασιολογικής μνήμης.
Η σημασιολογική μνήμη είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να αναλύει, να ταξινομεί, να αρχειοθετεί, να ανακτά και να συνενώνει τα γεγονότα που γνωρίζει προκειμένου να αποκτήσει γνώση που δεν έχει βιώσει άμεσα. Στην ουσία, η σημασιολογική μνήμη είναι η γνώση μας για τον κόσμο και τον πολιτισμό του οποίου είμαστε μέρος. Αντιπροσωπεύει το πλαίσιο της ζωής μας που σημαίνει ότι αποδίδει το νόημα πίσω από τις πράξεις μας.
Η αερόβια άσκηση βελτιώνει τον εγκέφαλο
Η μελέτη του Πανεπιστημίου της Columbia ανέφερε ότι οι αξονικές των εγκεφάλων της ομάδας που έκανε αερόβια άσκηση παρουσίαζαν αυξημένο πάχος φλοιού στον αριστερό ουραίο μεσαίο μετωπικό φλοιό μετά από 24 εβδομάδες. Η δομή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τη λήψη εκτελεστικών αποφάσεων (δηλ. αποφάσεις και επιλογές υψηλότερου επιπέδου) παρουσίαζε αλλοιώσεις.
Υπονοείται επομένως μερική βελτίωση μόνο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων με αερόβια άσκηση (η ομάδα των αθλούμενων που δεν έκανε αρερόβια άσκηση δεν παρουσίασε αυτές τις αλλαγές στον εγκέφαλο). Απαιτούνται ωστόσο περισσότερες μελέτες για να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε κάποιο ασφαλές συμπέρασμα.
Διαφαίνεται λοιπόν ότι η αερόβια άσκηση (τρέξιμο, ποδήλασία, προπόνηση HIIT) μακροπρόθεσμα βελτιώνει τις διαδικασίες στον εγκέφαλο που αφορούν την λήψη αποφάσεων. Επιπλέον, υπάρχει η εκτίμηση ότι οι νευροβιολογικές αλλαγές και τα οφέλη τους ξεκινούν από τη πρώτη κιόλας προπόνηση και με την πάροδο του χρόνου, δρουν αθροιστικά.
Οι πολεμικές τέχνες έχουν το προβάδισμα…
Ωστόσο τις μεγαλύτερες αποδόσεις σωματικά αλλά και διανοητικά, παρουσιάζουν οι προπονήσεις γυμναστικής που βασίζονται στις πολεμικές τέχνες. Μια συστηματική ανασκόπηση 20 επιλεγμένων μελετών με συνολικά 2.553 συμμετέχοντες έδειξε ότι οι πολεμικές τέχνες γενικά (και το Τάι Τσι ειδικότερα) αποτελούν τον αποδοτικοτερο τρόπο ενίσχυσης της γνωστικής (και σωματικής) λειτουργίας σε ηλικιωμένους με τις νευροβιολογικές αλλαγές και τα οφέλη τους να ξεκινούν από τη πρώτη μόλις προπόνηση και με την πάροδο του χρόνου, να προστίθενται.
Για να το κάνουμε περισσότερο ξεκάθαρο, όλες οι μορφές άσκησης επιφέρουν αλλαγή στη φυσική μας κατάσταση, όλες οι μορφές άσκησης βοηθούν στη βελτίωση του οξυγόνου και της ροής του αίματος στον εγκέφαλο. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένες μορφές άσκησης που έχουν μεγαλύτερη επίδραση στη δομή του εγκεφάλου, αυτό βοηθά όχι μόνο στη βελτίωση των γνωστικών λειτουργιών αλλά μπορεί να αποτρέψει και ασθένειες όπως η άνοια καθώς ο εγκέφαλος μεγαλώνει. Τα προγράμματα αεροβικής γυμναστικής, ή οι προπονήσεις που βασίζονται σε πολεμικές τέχνες πλεονεκτούν προσφέροντας αδιαμφισβήτητα πολύ περισσότερα οφέλη από ό, τι μόνο οι ασκήσεις με βάρη.
